Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından kentin birçok caddesinde şoförlere yönelik Kürtçe ikaz yazıları bir kere daha valilik tarafından silindi. Diyarbakır Baro Lider Yardımcısı Mehdi Özdemir
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin, yaya geçişleri ve trafik ışıklarının bulunduğu caddelerde yazdığı Kürtçe ikaz yazılarının Diyarbakır Valiliği tarafından silinmesinin akabinde belediye birebir yazıları tekrar yazdı. Bunun üzerine valilik belediyenin Kürtçe yazılarını bir defa daha sildi.
ANKA Haber Ajansı’na konuşan Diyarbakır Barosu Lider Yardımcısı Mehdi Özdemir, farklı lisanlarda kamusal hizmete erişim sağlanmasının Türkiye’deki yapısal ve anayasal mevzuat açısından türel açıdan bir sorun teşkil etmediğini söyledi. Kürtçe trafik yer yazılarının 15 yıldır kullanıldığını aktaran Özdemir, şunları kaydetti:
“5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 13’üncü hususunda esasen belediyelerin hangi hedefle hangi misyonla sorumluluklarla çalışacağı belirtilmiştir. Bu çalışmaları yürütürken de Kürtçe yahut farklı bir lisanda hizmet götüremeyeceğine dair yasaklayıcı bir karar bulunmamaktadır. Kaldı ki 15 yıla yakın bir müddettir Kürtçe ihtar işaretleri Diyarbakır ve bölge kentlerinde kullanılıyordu. Son periyot prestijiyle da silinmesinden kaynaklı olarak, belediyenin yeni idaresi tarafından temelinde trafik kurallarına nizami bir formda uyulabilmesi için gerek yayaların gerekse de araç şoförlerin bu noktada trafik kurallarına uyarak, gerek maddi gerekse de insanların can kaybı ziyanına oluşmasına mahzur olmaya başlamışlar. Burada ehemmiyetle belirtmemiz gereken konu, Kürtçe yahut farklı bir lisan kapsamında kamusal hizmete erişimini sağlamak kendi içinde esasen belediyenin temel sorumluluk alanlarından biridir.”
“Genelge Kürtçe lisanı yahut Kürkçe trafik yer işaretlerinin silinmesinin buyruğunu vermekte”
Kürtçe yazıların silinmesine, İçişleri Bakanlığı’nın 26 Temmuz’da yayımladığı genelgenin destek gösterildiğini anlatan Özdemir, şunları söyledi:
“İçişleri Bakanlığı’nın her ne kadar yayımladığı genelgeyle belirli standartlarla uyulmadığı belirtilmişse de, Kürtçe trafik yer işaretlerinin nicelik, nitelik, ebat kapsamında daha evvel var olan Kürtçe trafik yer işaretleriyle birebir nitelikteler. Standart dışı olarak kabul ettiği konunun da temelinde Kürtçe lisanının kullanımı olduğunu görmekteyiz. Kürtçeye yönelik tahammülsüzlüğün, kendi içinde Kürdün inkarını, Kürtçe lisanının yok sayılmasını yahut kamusal alanda kullanmasını engellemek noktasında belediyelere problemler yaratmaktadır. Bu da temelinde, insanların anadilinde toplumsal hayat içinde Kürtçe lisanını kullanımını, anadilde kamusal hizmete erişiminin sağlanması noktasında engelini sağlamaktadır. İçişleri Bakanlığı 26 Temmuz 2024’te bir genelge yayımladı. Bu genelgeyle, kendi içinde Karayolları Genel Müdürlüğü’nün makul standartlara nazaran trafik yer işaretlerinin uygun hale getirilmesi aksi takdirde gereğinin yapılması istenildi. 26 Temmuz’da yayımlanan bu genelgenin akabinde evvel Van, ardından Diyarbakır, Batman, Mardin olmak üzere valilikler tarafından Kürtçe yer işaretleri silinmeye başlandı. Yapılan sürecin tamamı yani valiliklerin yapmış oldukları yazışmaların desteği, o silme sürecinin münasebeti İçişleri Bakanlığı’nın 26 Temmuz’daki genelgesidir. Genelge kendi içinde muğlak sözlerde, Kürtçe lisanını yahut Kürkçe trafik yer işaretlerinin silinmesinin buyruğunu vermekte.”
“Yazılıp, silinip, tekrar yazılması merkezde alınan bir kararın yerelde uygulanmasının hadisedir”
“Belediyenin vazife ve sorumluluklarını yerine getirdiğini, farklı lisanlarda kamusal hizmetin sağlanması, belediye mevzuatında, Türkiye’deki başka mevzuatlarda yasaklanmadığını, Kürtçe lisanının kullanılmasının gerek kamusal alanda gerekse de belediyenin çalışmalarında kullanılmasının önünde rastgele bir pürüz olmadığını belirterek, aslında valiliğin yaptığının cürüm olduğunu tabir ettik. İçişleri Bakanlığı’nın genelgesinin iptalini istedik. Belgenin incelemesi devam ediyor. Yakın bir vakitte buna ait bir karar çıkmasını bekliyoruz. Yazılıp, silinip, tekrar yazılması merkezde alınan bir kararın yerelde uygulanmasının hadisedir. Merkezi alanda alanın karar kendi içerisinde Kürtçeye yönelik bir tahammülsüzlük var. Bu tahammülsüzlük ya politik mecra içinde giderilecek ya da hukuksal açısında İçişleri Bakanlığı’nın genelgesi iptal edilerek, valiliklerin silme sürecinin yapılmasına mahzur olacak.”