Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ile Çin ortasındaki en üst seviyeli istişare sistemi olan Türkiye-Çin Hükümetler Ortası İşbirliği Komitesi’nin (HİK) ikinci toplantısı için Çin’e gitti. Sekiz yılın akabinde Çin’in başşehri Pekin’de yapılan komite toplantısına Bakan Şimşek, Çin Başbakan Yardımcısı Cang Guoçing ve iki ülkenin ilgili bakanlıklarından üst seviye temsilciler katıldı.
Görüşmenin akabinde açıklama yapan Bakan Şimşek, Türkiye’nin “Tek Çin” unsuruna de bağlı olduğunu, Türkiye ve Çin ortasındaki karşılıklı faydaya dayalı işbirliğinin sürat kazanması ve derinleşmesinin; yalnızca iki ülkenin çıkarına değil, bölgesel ve global barış, refah ile istikrarın sağlanmasına da katkı sağlayacağına inandığını söyledi. Şimşek ve Guoçing’in açıklamalarında dayanışma iletileri ve finansal bağlara vurgu öne çıktı.
ZİYARETİN ZAMANLAMASI VE KRİZ BAŞLIKLARI
Çin ziyaretinin zamanlaması dikkat çekti. Bakan Şimşek, Ekim ayı sonunda G20 ve Dünya Bankası toplantıları için gittiği ABD’de bir dizi toplantıya katıldı ve finansman alarak Türkiye’ye döndü. ABD temaslarının çabucak akabinde gerçekleştirilen Çin atılımı, başları karıştırdı.
ABD’nin Çin ile yaşadığı ekonomik tansiyon üzerine gerçekleşen bu toplantı ve “Tek Çin” iletisinin nasıl bir karşılık bulacağı merak ediliyor. Çünkü Çin’in Hong Kong ve Tayvan ile yaşadığı krizde, ABD’nin Çin tersi durumu ve Çin karasularında ABD savaş gemileri ile yaşanan tansiyonlar gündemdeki yerini koruyor. Öte yandan global piyasalar Tayvan ve Hong Kong konusunda Çin ile karşı karşıya.
Öte yandan Çin’in Uygur Özerk Bölgesi’ndeki yaklaşımı başka bir kriz başlığı olarak varlığını koruyor. Son olarak New York merkezli insan hakları kuruluşu Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme Örgütü) Çin, “Müslüman Uygur kültürünü yok etmek” için Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yüzlerce köyün ismini değiştirdiğini öne sürdü. BBC tezle ilgili olarak Çin’in Londra Büyükelçiliğiyle temasa geçtiğini fakat Çin yetkililerinin rastgele bir açıklama yapmadığını sav etti.
ORTAK ÇALIŞMA KÜMESİ TOPLANTISI
Bu ortada, iki ülke heyeti, temaslar kapsamında, dün Orta Koridor Teşebbüsü ile Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü’nün ahenkleştirilmesi hususlarını istişare etmek üzere Ulaştırma Bakanlığı’nın uyumunda, farklı bakanlık ve kurumlardan temsilcilerin iştirakiyle Ortak Çalışma Kümesi toplantısını da gerçekleştirdi.
“İpek Yolu Ekonomik Nesli ve 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu ile Orta Koridor Teşebbüsü’nün Uyumlaştırılmasına Ait Mutabakat Muhtırası”, 2015 yılında Antalya’da imzalanmıştı. Böylelikle mutabakat zaptı çerçevesinde öngörülen Ortak Çalışma Kümesi’nin birinci toplantısı da yapılmış oldu.
Toplantıda, iki teşebbüsün ahenkleştirilmesi, güzergahlar üzerindeki altyapı yatırımlarının yanı sıra hava ve kara yolu irtibatları, yeşil dönüşüm, güç ve sanayi alanlarında işbirliğiyle ticari ve ekonomik hususlar da ele alındı.
Pekin’de 2015’te imzalanan mutabakat zaptıyla kurulan HİK, tarafların işbirliğinde öncelikli alanları belirlemek, iki ülkenin siyaset, iktisat, ticaret, güç, ulaştırma, güvenlik, kültür, turizm ve öbür alanlardaki işbirliğini kapsamlı halde kıymetlendirmek ve iki ülke ortasındaki irtibatı geliştirmek üzere vazifeleri yerine getiriyor.